Tweet Pin It

Kerkük tarih boyunca hep Türk kimlikli bir şehir olarak tarih sayfalarına geçmiştir. Osmanlı İmparatorluğu çöktükten sonra İngilizler Irak işgal ettikten sonra Kerkük'ün Türk kimliğini silmeye ve asimilasyon politikasını uygulamaya başladılar. İngilizler bu politikalarında başarılı oldular. Bu dönemde ilk olarak tüyleri diken diken eden 1924 Livi Katliamı meydana geldi.

Katliamın ayrıtlılarına geçmeden önce Livi Ordusu hakkında sizinle bazı bilgileri paylaşmak istiyorum.

Livi Ordusu: Aşuriler'den oluşan bir ordu idi. İngilizler Irak'ı işgal etmeden önce ülkede mevcut gelenek ve görenekleri yakından öğrenmek amacıyla Irak'ta yaşayan Aşuriler'den iki tümen silahlı askerler kurdu. İşgal başlar başlamaz bu ordu Kerkük ve çevresindeki bazı bölgelere yerleştirildi.

Katliamın ayrıntıları:

Tarih 04 Mart 1924. Livi ordusuna mensup bazı askerler Kerkük'ün ünlü pazaryerinden birisi olan Büyük Pazar'da bazı eşya almak için tur atıyorlardı. Birisi bir bakkaldan bir şey almak istedi. Fiyat konusunda bakal ve asker anlaşmadıkları için tartışma yaşanır. Tartışma kavgaya dönüşür. Bakkal, bir askeri yaralar. Bunu gören bir diğer asker üslerine dönüp destek ister.

Livi Ordusu kentin merkezine ağır silahlarla saldırır. Herkese ateş açılır. Bu arada bu saldırının karşısına iki polis direnir. Birsi hayatını kaybeder diğeri yaralanır. Ama Kerkük'te polis müdürü görevinde bulunan Murat Paşa polise saldırıya karşılık vermelerini emir eder ve yerlerinde kalmalarını ister. Ardından Kerkük halkı savunma pozisyonu geçer. 200 civarında Kerküklü şehit olur ve yaralanır. Çok sayıda dükkan yağmalanır ve ateşe verilir.

Ertesi gün Kerkük'ün çevresinde bulunan aşiretler Kerkük'ü bu saldırıdan kurtarmak için kentin merkezi akın eder. Bu esnada Kerkük'te bulunan İngiliz büyükelçisi vatandaşları sakin olmaya davet eder, katliamda suçlu olanlarını mahkemeye vereceklerini sözü verir.

Ardından İngiliz büyükelçisi Kerkük mütasarıfı (Valisini)Fettah Paşa'yı görevden alır yerine Kerkük büyük şehir belediye başkanı Abdülmecit Yakubi tayin eder.
Katliamda şehit ve yaralı ailelerine tazminat ödenir.
Livi Ordusu ise üslerini Kerkük'ten 50 kilometre mesafedeki Çamçemal ilçesine taşır.